Thursday 20 September 2012

Kima Hringnun

1 comments

    By: Lalthapuia Sailo
                                                        
               
                Ni chu thlanglamah a liam dawn suar suar tawh a. Chu ni tla tur chuan khua leh a chhehvela thingkung leh ram ngawte chu mawi em em mai hian a chhun eng raih mai a. Savate chu nuam tih hmel tak hian an lo hram kalh kalh a, an hlim hle a ni tih hai rual a ni lo. Hemi tlai hi kum hlui thlah tlai , Pawltlak thlaa ni hnuhnung ber a ni kher bawk nen khaw chhunga nula leh tlangvalte hlei hleiin nuam an ti a, naupangho tualchai vel pawhin tudang an ngai lo tih ralkhat atang pawhin hai rual a ni lo. Upa lam deuhte erawh chuan an nun hlui leh an vanglai ni te an chhui kir a ni ang tih tur hian zawi te te hian ti ti an lo sep ve bawk a. Hmun thenkhatah chuan thianho leh chhungkhat laina hnai deuh chaw eikhawm thawm te pawh hriat tur a awm. Chu ni tla tur meuh chuan chu khua leh a chhehvela thil nung tinrengte tan ‘bik’ hliah hliahna lai tak a nei a ni chek zawng a ni.

                 Chu khua leh a chhehvela chutianga boruak a inlumlet vel mek lai chuan tlangval pakhat Hmangaihkima tan erawh zawng chu tlai chuan pawimawhna a nei teh chiam pawhin a lang lo. A tan chuan tlai dang ang bawka lungngaihnain a tuam vel tlai tho a ni a, a danglam teh chiam vak chuang lo. Chu tlangval Kima an tih mai thin chuan dan pangngai angin an khaw chhim lam daia an khaw thlanmual chu a pan leh hna hna a. Chu hmun khawhar tak chuan a rilru hah zualpui chu tlem azawng a tikiang deuha a hriat thin vang a ni. Chu tlangval chu beidawnnain a man chauh pawh nilova, a hneh a, a phuar hlawm tak a nih avangin a hmelah enna chhete pawh a pu miah tawh lo. Rei vak lo a kal hnu chuan thlanmual hmun chu a zuk thleng ta hlawl mai a. Chu thlanmuala thlan tam tak zingah chuan a lo tlawh fo tawh thin leh a ngainat em em thin thlan pakhatah chuan thuthmun a rem leh chat a. Chu thlan chul tawh tak chu a mah hmangaih em em tu leh a hringtu nu thlan a ni. A nu hian Vanduaithlak tak maiin kum 10 mi lek a la nih laiin, nat lawkna em em pawh nei lovin a boralsan thut kha a ni a! A nu boral hun lai hian naupang mai a la nih avangin a nu hlutzia a lo ngaituah pha lo. Mahse a nu boral tak atanga a lo fahrah tak em em mai leh nun beidawnna in a man tak hnu hian a nu thlan chu a tana rohlu ber a ni tih a hrechhuak ve ta chauh a ni.
Read More ->>

Monday 10 September 2012

Insuihkhawm leh zai i rel ang u

5 comments
 Ziaktu:Lalthapuia Sailo

Tlailkhat chu sikula kan thawhpui pakhat hi kan inah a lo leng a, a ni hi Naga hnam inti a ni a. Hnam hrang hrang nunzia leh culture te hriat chak leh hnam thil lampang chu riltam pawh theihnghilh thak thak khawpa sawi nuam ti ve thin hi ka ni a. chuvang chuan an hnam chanchin leh culture te hriat chian chakin zawhna hrang hrang ka zawt kual a. A mak khawp mai! Chuta ka hmuhchhuah tak chu, ka rin loh thil tak a ni tlat mai. Chu kan thawhpuipa chu Naga hnam tak tak a lo ni miah lo a ni chu! Manipur a Zohnahthlak hnam panga, Naga hnama lut ta zinga hnam khata mi, Aimol hnam lo ni reng chuan..Aimol hnam te hi Naga hnam zingah tunah hian an inchhiar tawh a, Naga hnam sipai, National Socialist Council of Nagaland (NSCN) ah pawh an thalai tam tak tunah hian an tel ve mek nghe nghe a ni. Ka theih ang tawkin Naga hnam an nih loh zia leh Zohnahthlak zinga hnam khat an nih thu te ka hrilh a, a ngaithla ulukin, a rilru a khawih ve hle in ka hria. Duhlian tawng leh an tawng thumal tam tak inang a hriat a, mak a tih thu te a sawi chhuak ta nghal a. Ka lehkhabu neih ang ang te ka chhiar tirin, ka hawh ta nghe nghe a. A tukah chuan Rengram (Tripura) chhunga Zohnahthlak Darlong leh Molsom chanchin a chhiar te chuan a rilru a khawih hle thu leh, Darlong nen ngat phei chuan an tawng tam tak a lo inan reng thu a hmuhchhuah thu min hrilh a, mak a ti hle a ni. Zohnahthlak Aimol hnam te hi Manipura Chandel District chhungah an cheng ber a, chutih lai chuan Darlong hnam te chu Rengram chhungah an cheng thung a. Mak tak mai chu heng hnam hnihte hi an chenna a inhlat hle mai…an chenho awm lai reng reng pawh hriat a ni lo. mahse an tawng tam tak a la inang si!
Read More ->>

Monday 20 August 2012

TRIPURA MIZO FOOTBALLERS-TE BIHCHIANNA (PART-1):

4 comments


_ DUSTIN LALKULHPUIA
_BEHLIANGCHHIP

October 4th-12th 2011 khan Tripura Group YMA Football Tournament (Thanthuama Memorial Running Trophy) chu khelh a ni a, He tournament hi 1st Div. leh 3nd Div. a then a ni a, Jampui khaw 10 mai bakah Mizoram, Mamit District lam atangin Kawrte, Tuidam, Bungthuam leh Borai ten he Tournament hi an khel a ni. He tournament ah hian Sabual khua te chu 1st Div. champion an ni a, tin, Tlaksih khua te chu 2nd Div. Champion an ni thung. A tournament chungchang hi ka sawi zau vak lovang a, he tournament a ‘Top Scorer’ , ‘Best Keeper’ leh ‘Best Player’ te chanchin bik hi rawn tarlan ka duh a ni.



REMRUATPUIA (BEHLIANGCHHIP)- TOP SCORER :
Remruatpuia hi Behliangchhip khua niin tunah hian a kum 19 na a hmang mek a, a naupan ngaihtuah chuan field chhunga a che vel hi awih har tak a ni . Tunlaia Jampui tlang (Tripura) footballers zingah chuan a hmingthang ber pawl a ni. Tun tum Tripura Group YMA tournament ah khan game 4 ah goal 7 thunin top scorer a ni.

Top Scorer Remruatpuia
A BUL TANNA :
Remruatpuia hi tette atanga football khel thin niin Field chhungah hi chuan midfield tih lovah chuan a tlan kual vek thei a, midang te aia a danglam bikna leh a hmingthanna chhan ber chu TLAN hi a ni.
Read More ->>

Sunday 19 August 2012

J.H.S.S. I TE BER TAWP LO VE:

3 comments

                                   Pix : Faculty members (2009-10)
 
(Thuhma : Jampui Higher Secondary School, Behliangchhip hi phai ram ropuia sikul tha pui pui hnawl a ka lo luh ve ngat tawh na a ni a, Jampui Mizote rohlu a nih vang hrim hrim pawh hian chawimawi a phu hlein ka hria. He articles hi he sikul ka chhuahsan kuma ka ziah a ni e.)

                           Thil Engkim hian thatna lai (merits) leh thalohna lai (demerits) an nei theuhva ; chhimbal leh sar zam te van boruak a an in zam chhawk thin ang hian thatna leh thatlohna te pawh hi kawng peng thuam tamtak ah hian an in sut pel nuk nuk thin. Chilthli far duah duah a vawiin a kan fak te pawh hi ‘second’ khat lek a thil thleng avangin a tuk maiah chil lem dawk dawk in kan sawichhe leh fo thin.Hei hian chhan pakhat a nei a, chu chu – famkimlohna khawvela famkimlo thilsiam awm kan nih vang a ni.

                           Khawvel hmasawnna chuan min hruai mai ni lovin kan pawnto pui tawh a ni ber a. Changkanna te leh thiamna, insumdawn tawnna te chuan khawvel mipui te chu thingtlang khaw khat a cheng ang main khua leh tui khatah min fun khawm a, rual awhna leh rual elna thlarau  te chuan nu leh pa tam tak lu a dawm kun tir lain Ram leh Hnam hmasawnna thlen tu a ni zel bawk a. Lui hnara tui nu in lui mawnga tuikhur tui a ti ngap ngai lo angin, sa talh in a cheng za ‘note’ huma zingtin deuh thaw kal fo thin kha tu leh fate zirna avanga laina hnai dawra ‘alu’ leh ‘dal’ “thla tharah aw,” tia a puk a ba a la ta tam tak an awm phah a. Heng mite hi hmalama tuifim en a tuini chawi tute an ni.

Read More ->>

Thursday 2 August 2012

Thlang Kawrvai Reng Daikawmah

1 comments
By
L.Keivom

Pipu sulhnu hnam tin lunglai kuaitu.
-Damhauha (1909-1972)

          Kum 1998-1999 chhung, Zoram Khawvel 5 & 6 ka buatsaih laiin, ka thu buan nena inzawmin Tripura hmar lam, Zofate chenna Jampui Tlang leh a chheh vel, abikin Sakhan Tlang dungte chu ka document kawlte hmangin, ngaihtuahna thla zârin, Delhi tlang atangin ka fang thin a. Chumi avang chuan, Jampui tlanga thil thleng thenkhat, Zofate histawria bung leh chang pawimawh zinga mi, tu khaw hriat loa ral hlen mai theih tur engemaw zat chu ziak ngeia huma awmin, Zoram Khawvel 6-a bung lina a luah ta a ni.
          Hemi khawvel hi Zofa ka nihna avanga ka khawvel ni ve mah se, ka hnathawhna leh chenna hmun nen a inkarki êm avangin, a hringhranin ka tlawh ngai ang tih ka beisei phak ngai lo. Mahse, mihring hisap piah lama thil thleng thin, khuarèl ve hrim hrim hi a awm a. Chu chuan rina loah February 17, 2009 khan min hruai thleng tlat mai le! A ni tak a, he lehkha ka ziah lai hian khawvelah mihring tluklehdingawn riat chuang kan awm tawh a. A mal mala chhiar chuan chhiar zawhna turin a tlêm berah kum sang aia tam mah dam a ngai awm e. Chutiang zozaia tam mihringte zingah chuan intawng tura Khuanu ruatte chauh inhmuin kan intawng thin a ni.

Rengpui Ram
          China ram atanga zawi zawia kan lo thlang tlak zel lai khan Tripura thleng thleng hi kan inzâr thla ang tih mangphan phak tumah an awm lo ang. Mahse, khuarel a ni ngei ang a, he ram hi kan thleng thla a, Kawrvai (Bengaliho) kan zuk pawh a, ‘Kuki’ tiin min lo koh a. Hemi hming hi Kawlhoin min kohna ‘Chin’ hnua hming tlanglawna min kohna hmasa ber a ni awm e. Thawnthu anga an sawi dan phei chuan, Tripura Rêng chhungkua hi keiniho thlang tla, Hindu sakhua vuan tate zinga mi an ni a. Chungho chu Hindu ni ve lote chuan ‘Vai’ tiin an koh thin. Meiteiho hian Hindu sa an phun hnu chuan Hindu kulmuta inchhâlin, an chi nihna an tawm a, scheduled tribe-a chhiar an ni tawh lo. Tripura reng (maharaja) chhuangkua erawh tun thleng hian tribal scholarship leh tribal quota an la dawng reng a ni. Chumi vang chu em ni dawn, Tripura hi Rengpui Ram kan tih chhan leh Manipur erawh Rêng awpna hnuaia awm ve tho ni mah se Rengpui Ram kan tih ve ngai lohna chhan. Engkim hian chhan ril tak a neih zel.
Read More ->>

Wednesday 25 July 2012

Jampui Primary Health Centre, zampui mipuite tana damna in chu...

5 comments
Jampui PHC
Read More ->>

Rengram (Tripura) chhunga mizo nih man

3 comments

                                           
           November 16, 1967 a ni a, M.N.F sipaiten Vanghmun  khua zampui tlangdunga khaw laili taka awm  India Sipai Camp an rawn bei thut mai a, an inrinlohlai taka bei an ni bawk a, an hneh khawp mai. An camp an hal darhsak vek a, ralthuam leh thil pawimawh an laksak vek bawk a. Vanghmun Camp an kah dawn hian Rengram leh Mizoram inrina Langkaih luidunga, Rengram chhung chiaha khaw awm Lungthirek khuaah M.N.F sipaite kha an rawn chawl a. Camp an kah hnua India sipai rothap pui pui thinrim lo chhuak leh lo hmachawn chu a nep lo khawp mai. Lungthirek khuaa mipa puitling zawng zawng chu an man vek a, Dharmanagar Jail-ah an thawn ta vek a. Vanghmun khuaa khawtlang hruaitu thenkhatte pawh an man tel bawk a, Jail-ah an thawn ve ta bawk a. Nasa taka kutthlak an ni a, mahse hetih lai hian tumah min sawipuitu an awm chuang lo va, kan thlavang hauhtu lah an awm hek lo. Zoram buai laia Rengram Zofate tawrhna kha Mizoram chhunga awmte aiin a nep chuang bik awm lo ve. Mahse M.N.F leh India sorkarin Inremna an han ziak a, kan unau rammuten an rawn hlawhtlin hunah sa thang hnih khat tal min lo hawn ve ang tih beiseina nei chunga Tlumtea thlir taka kan lo thlir chu Rengram Zofate tan chuan beiseina thamral mai a lo ni. Mizoram State a lo piang a, a chhungah kan tel pha ve lo va, Mizo kan nih avanga buai hunlai chhung zawnga kan lo tawrh ve na te chu a  thlawn mai a lo ni. Mizorama kan lo kal ve chang lahin kan hlawh ve tawk chu he tawngkam te hi a ni ta mai mai a , “Tripura mi si , Mizo tawng in va thiam ve.” Mizoram state a lo pian atanga kum tam a lo liam hnu pawh hian Rengram Zofate lo tuar ve na hian kan tan kawngro a su em em pawhin kan hre lem lo…..
       
            October 22, 1997 a lo inherchhuak leh a, beisei loh thil a lo thleng thut mai. Tuipuibari bul Persang atanga KM 4 vela hlaah Pu Lalzawmliana ruang chhar a ni a. Hemi ni atang hian Mizoram khawthlang lamah Mizo leh Tuikuk inkar boruak a chhe ta hle a. Tuikuk khua tam tak a kang a, chutianga an khua a kan takah chuan Tuikukho hlau chu Rengram lamah an rawn kal thla ta chiam mai a. October 23, 1997 khan Zampui tlangdung an rawn thleng thla a, an rawn thlen thlak rualin hnam inhuatna boruak chhia pawh a lo thleng thla ve nghal a. Rengram chhunga an hnampui nuai chuang lo awmten an lo khawngaihin ( hetih hun lai hian MLA 2 leh MP 1 Rengramah an nei), an thlavang an lo hauh bawk nen Rengram Zofa awmte chuan kan tuar ve ta awk awk mai a. Hun rei tawh tak atanga Zofaten kan lo luah tawh Sakhan Tlangdung, Sibuta’n Darlalpuii sial anga a lo chhunna hmun ngei mai te chu heng buaina avang hian Zofaten luah ngam lovin kan chan hlen ta. Pu L. Keivom pawhin hnuk ulh teuh chungin Zampui tlang atangin Sakhan tlangdung hnamdangte kuta kumkhuaa awm hlen tawh tur chu a thlir a ni (Thlang kawrvai Reng daikawnah). Kan Pi leh pute hun lai atanga kum tam kan lo luah tawh hmun mittui nen kan Unau ten an rawn chhuahsan lai hmelte kha tun thlengin mitthlaah a la cham reng mai, theihnghilhni reng a awm tawh lo vang.
                             
                                             Anpai leng vanga ka then tur che,
                                             Tuar thiam hian ka mawi si lo maw ;
                                             Aw, kan ram, zahngai la,
                                             Vul reng ang che kumtluang atan.

tih hlate hi heng hunlai boruaka  C. Lalremruata’n mittui nen a phuah a ni. Phai atanga Zampui tlangdung lirthei hmanga an rawn chuangchhuah laia tumah pawh hawi chhuak ngam loh khawpa , lungchhe taka an kun ngawih ngawih lai hmelte kha an lainatawm tak meuh a ni. Eng vanga he thil lungchhiatthlak tak hi tuar nge an nih le..? An mahni chawhchhuah buaina vang em mi? Ni lo ve, Mizo an nih vang chauha tuar an ni…Kum 13 lai mai a vei hnu pawhin , Tuikuk raltlan ten sum leh pai chhawmdawlna tam tak an dawn tawh laiin , kan unau thenkhat mahni in leh lo chantute hian he mi thu ziak a nih thleng hian chengkhat mah pawh chhawmdawlna an la dawng lo!
         
          November 13, 2009 a ni a, Tv. Zarzokima Bungthuam tlangval chu rawng tak maiin Tuikuk hel ten an kap hlum a. hemi ni tlai atang hian Tuikuk leh Mizo inkar boruak chu a tang thar leh nghal at mai. Zan a han nih meuh chuan Zampui tlangdung atanga lang thei Mizoram chhunga Tuikuk khuate chu a alh leh ta puat puat mai. A tuk khua an var meuh chuan Tuikuk tam tak raltlanin Zampui tlang an lo thleng thla leh hman tawh a. Rengram chhungah pawh boruak a rawn tang leh nghal at mai a. He thil thleng avang pawh hian Rengram Zofaten thil tam tak kan tuar leh a, thenkhat bazar kalte chuan kutthlakte hial an tawk a. Khawchunga tlangvalte nunau thlamuan turin zan tam tak kan duty a, mahni khaw vengin kan buai phah hle a ni.. He Rengramah hian Mizo kan nih avang hian tuar tur a va tam thin em…!
       
            Rengram zofate hian keimahni chhawhchhuah ni miah lo hnam buaina avangte hian vawi tam tak (kan tarlan kher loh te pawh) kan lo tuar ve tawh thin a. Sawi vek sen pawh a ni lo ve. Mahse, Mizo kan nih avanga kan tawrh ve thin avang hian kan vui viau awm pawh ka hre lo va, Mizo nih man kan tuar ve ni maiah kan ngai thin. Hemi avang hian Mizo nih kan zak lova, kan hlau bawk hek lo. Hmun danga kan unauten min pui miah loh mah se, hripui avanga kan pi leh pute an lo zam tawhna hmun Zampui tlangdung leh Rengram tun dinhmuna kan la luah chinah hi chuan Mizo kan nih angin ZAM NAWN ERAWH KAN TUM TAWH LO… Rengram chhunga Mizo hnahthlakte zingah hian Tripura Civil Service (TCS) leh Tripura Police Service (TPS) officer hi han chhiar ta ngat ila 30 chhuang lai chu an awm ve tawhin a rinawm. Rengram mihring nuai 40 dawn awmnaah hian kan awm mai mai bik lo e. Mahse thil pakhat Mizoram chhunga kan unauten min hriatsak tura kan duh chu – Mizoram pawna Mizote, khaw dang sial ang deuha min hmu tlat thin erawh a na kan ti ve thin , he thliarkar rilru hi lo paih thei hram ula kan va ti em…Mizoram state chhung chauhah Mizo hi an awm lo va. Mizoram state chhunga Mizo awm te chauh hi Mizo an ni hek lo…India ram chu sawi loh USA thlengin mi thahnem tak an awm tihte hi kan theihnghilh thin em ni?. ’Bunghmun khuaah Taitesena a tlawmngai ber’ tih thu tlangau tirtu ngei pawh kha Rengram Mizo Lal Dokhuma Sailo ngei kha a ni ve ngat  a sin……
         
            Mizo Identity takah pawh hian kan chian a va hun ta em…Tute nge Mizo? tih thu ah mai mai pawh kan la chiang hlei thei lo hi chu a lungchhiatthlak tak meuh a ni. 2011 Mizo Idol Contestant zingah rau rau pawh Mizo tak tak leh tak tak lo an awm tih thu te pawh Facebook leh Mizoram chhunga  mi thenkhat tawngka atang ten kan lo hria asin!… Rengram chhungah ngei pawh hian Chhinlung chhuak hnam hnih – Koloi leh Rupini te chu Borok hnamah an lut der tawh mai..Mizo Nationalism thlipuite hi a dai hlen dawn a nih ngai chuan, Mizoram chhunga Mizo awmte pawh inngaihtuahawm pha ve tho turah a ngaih theih tho mai…..Khelmual chhung (Mizoram) a inkhel hi khelmual pawn (Mizoram Pawn) atang hian a lo lang fiah zawk daih mai zuk nia .      

              ( He aticle hi  Tv Lalthapuia Sailo ziah ani a,Vanglaini nitin Chanchinbu-ah  16/11/2011 leh Aizawl Post nitin chanchinbu-ah 18/11/11 khan chhuah a ni a. Tin, Zolife thlatin chhuak magazine December, 2011 Issue-ah khan chhuah a ni bawk. )
Read More ->>

Tuesday 24 July 2012

Zampui tlang chanchin tlangpui

3 comments
Jampui tlang hi Tlang lian lutuk lo, tlangdung sei tak ani a, a tlangsang ber lai (Thaidawr) phei hi chu Tripura a Tlangsang ber ani.He Tlang dung hming hi tute sak nge ni ang tih hriat a har hle a, Ranglawng ho chuan, “Darkhuang hi kan tawng chuan ‘Jamluang’ ani a, hmanlai in he tlang ah hian  Jamluang (darkhuang) an thukru a, chuvangin ‘Jamluang tlang’ tih ani a; tlaikhawhnuah Duhluian tawng hmang hoten ‘Jampui Tlang’ anti ta mai ani e,” ti in an sawi.
              Pu Vunga (Vungsekia) chuan, he tlanga lo awm hmasa ten hripui an vei vak mai a, an zam em em mai a, chuta tang chuan tumah an awm ngam ta lo va, an sawi nikhua pawhin chu hri chuan a rap em em mai a, chu vangin he tlang hian ‘Jampui Tlang’ alo pu ta ni in a sawi.
               Jampui Tlang hi kum 1827 ah an tiau san a,an reh san ta vang vang a, tichuan, kum 1910 ah Sailo lal Dokhuma’n khua asiam leh ta chauh ani.Kum 83 lai chu ram ruak ni in, mihring cheng an awm lo ani.
Read More ->>

Gospel Rally

1 comments
Read More ->>
 

About Me

Recent Posts

Recent Comments

| Zampuitlang © 2009. All Rights Reserved | Template Style by My Blogger Tricks .com | Design by REMA RALTE | Back To Top |